Nowy rodzaj ogłoszeń w prasie: „Aaabsolutnie wszystkie śmieci przyjmę, złom także”

W branży produkcyjnej świat kręci się coraz szybciej. Konsumenci chcą być zawsze na czasie i odpowiednio wcześnie wymienić stary sprzęt na nowy. Bez względu na to, czy chodzi o smartfony, zestawy telewizyjne, samochody czy odzież — nowe przedmioty z jednej strony powodują wzrostu ilości odpadów, a z drugiej zwiększają zapotrzebowanie na surowce. W dobie rosnącej świadomości na temat zmian klimatycznych i ochrony środowiska zachodzi potrzeba wdrożenia nowych rozwiązań a temat recyklingu nie powinien być obojętny dla nikogo. Konieczna jest zmiana podejścia do eksploatacji surowców.

Dobrym przykładem są tutaj Niemcy. Wprawdzie wszystkie założenia gospodarki recyklingowej nie zostały jeszcze zrealizowane, ale prace trwają nadal i są dość zaawansowane. Jeszcze 30 lat temu śmieci były niemal wyłącznie składowane na wysypiskach lub spalane w wielkich spalarniach. Tylko nieliczne materiały, takie jak papier czy szkło, poddawano recyklingowi. Obecnie procesy powtórnego przetwarzania obejmują coraz większe ilości odpadów elektrotechnicznych i prawie dwie trzecie odpadów komunalnych.

W wielu krajach rozporządzenia i ustawy regulują sposoby utylizacji produktów, takich jak stare samochody, złom elektrotechniczny, baterie lub opakowania, a także zobowiązują do recyklingu. Dzięki temu istnieje zapotrzebowanie na nowe technologie zapewniające procesy przetwarzania — od odpadu aż do postaci nowego produktu.

Większość z ponad 50 000 niegdyś istniejących niemieckich wysypisk jest już nieczynna. Spalarnie, do niedawna zakłady bardzo obciążające środowisko, generują obecnie znacznie mniej szkodliwych emisji i dostarczają prąd oraz ciepło. Dzisiaj w Europie przetwarza się w ramach recyklingu ponad jedną trzecią odpadów komunalnych a do 2020 roku ta wartość powinna wzrosnąć aż do 50%.
 

Zmiana podejścia do eksploatacji surowców spowodowała, że śmieci stały się dobrym interesem. Dostępność surowców pierwotnych jest ograniczona, dlatego wartość surowców wtórnych rośnie, zwłaszcza metali. Tak bardzo, że zauważyli to nawet złodzieje: coraz częściej media informują o bandach, które kradną instalacje wykonane z miedzi. Nie oszczędzają nawet stary rzeźb w kościołach. Jednym z najbardziej znanych przypadków jest zdewastowanie grobu Carla Hagenbecka — skradziono ponad 100-letnią, ważącą 100 kilogramów rzeźbę lwa, zwaną „Triest”. Rzeźba zniknęła, bo brąz, z którego była wykonana, można korzystnie spieniężyć. W rezultacie złomowiska są dzisiaj chronione równie dobrze, jak banki.

Powstały nowe gałęzie logistyki, oferujące usługi w zakresie międzynarodowego transportu odpadów i materiałów, dzięki czemu lokalne zakłady produkcyjne mogą korzystać z surowców wtórnych. Takie procesy wymagają dużej wiedzy i doświadczenia, aby zapewnić ciągłość i terminowość dostaw, ponieważ piece do przetapiania nie powinny być puste a producenci potrzebują regularnych dostaw ołowiu, miedzi, tworzywa PET i wielu innych materiałów.

Dodatkowo w przypadku współpracy międzynarodowej należy uwzględnić liczne regulacje prawne: ustawy, przepisy i standardy środowiskowe. Recykling i zgodność z przepisami środowiskowymi (tzw. environmental compliance) rozwinęły się z problemu o zakresie lokalnym do globalnej kwestii o strategicznym znaczeniu. Należy odpowiednio opracować i zaprogramować wydajne systemy IT, aby możliwe było podłączenie bazy danych produktów i jej przetwarzanie zgodnie z uwarunkowaniami prawnymi. Brak zgodności z przepisami prawnymi skutkuje karą pieniężną, a z drugiej strony zbyt rozbudowane procedury badania zgodności powodują nadmierny wzrost kosztów.

Ponadto należy uwzględnić fakt, że koncepcje recyklingu są nadal modyfikowane a zmiana podejścia do eksploatacji surowców nie została ukończona. W przyszłości można się spodziewać, że wzrost konsumpcji i malejące zasoby surowców będą wpływać na rozwój sytuacji instytucjonalno-prawnej w zakresie recyklingu. Może pewnego dnia nie będziemy już płacić za odpady z gospodarstwa domowego, a wręcz przeciwnie — otrzymamy za nie pieniądze? Pierwszą oznaką zmian są pojemniki na makulaturę — w niektórych miejscach są udostępniane i opróżniane za darmo! Czyż recykling nie jest wspaniały? Kto wie — może niedługo zobaczymy w prasie nowy rodzaj ogłoszeń drobnych: „Aaabsolutnie wszystkie śmieci przyjmę, złom także”…